มหัศจรรย์ลำไผ่
ดีไซน์รักษ์โลก
ทางร่วมทางแยกของชีวิต!!! พาให้พบจุดเปลี่ยนได้เสมอ เช่นเดียวกับกรณีศึกษาต่อไปนี้ จุดเปลี่ยนเล็กๆจากเข่งปลาทู กลายเป็นแรงบันดาลใจที่ยิ่งใหญ่ให้เกิดงานประติมากรรมจากลำไม้ไผ่ ที่มีดีไซน์ร่วมสมัยสามารถประยุคใช้ได้กับงานตกแต่งภายใน ยันงานโครงสร้างเลยทีเดียว
“ผมเห็นชาวบ้านสานเข่งปลาทูขายส่งให้พ่อค้า ในราคารับซื้อ ไม่ถึงหนึ่งบาท (50 สตางค์) แต่เมื่อถึงแหล่งค้าปลาทูขนาดใหญ่ เข่งปลาทูมีราคา 7-8 บาท ชาวบ้านที่สานเข่งมาแต่ต้นทางทำไมได้ราคาน้อยจัง...”
“สมจิตร พันธุ์เพ็ง” แห่งศูนย์เรียนรู้ไม้ไผ่กรุงเทพฯ บอกเล่าถึงจุดเริ่มของการให้ความสำคัญกับงานไม้ไผ่ ศึกษาค้นคว้าอย่างจริงจัง จนกลายเป็นผู้พลิกพลิกโฉมงานไม้ไผ่ให้มีดีไซน์ที่โดดเด่นสามารถนำพาไม้ไผ่จากประเทศ ไทย รวมถึงเพื่อนบ้านย่านอาเซียนส่งออกไปยังตลาดโลกได้อย่างสวยงาม แม้ในประเทศที่มีกฎเหล็กเข้มงวด เช่น สวีเดน สวิสเซอร์แลนด์ ก็สามารถฝ่าด่านอรหันต์ได้ด้วยความมุ่งมั่นและมีเทคนิคเฉพาะที่เป็นจุดแข็ง
“อาชีพก่อนที่จะมาทำตรงนี้เคยเป็นผู้จัดการฝ่ายเทคนิครถยนต์ของบริษัทรถยนต์ชั้นนำยี่ห้อหนึ่งมาก่อน เมื่อเกิดวิกฤติต้มยำกุ้ง (2540) จึงออกจากงานประจำ ช่วงนั้นใช้เวลาส่วนใหญ่พักผ่อนเดินทางไปท่องเที่ยวบ้าง จนวันหนึ่งเห็นชาวบ้านสานเข่งปลาทูขายได้ราคาไม่ถึง 1 บาท แต่พอตกอยู่ในมือกลุ่มพ่อค้าราคาสูงขึ้นไปอีกหลายเท่า
เราเห็นตรงนี้แล้วเริ่มตั้งคำถามในใจขึ้นมาว่าความยุติธรรมอยู่ตรงไหน นี่อาจเป็นมูลเหตุหนึ่งที่อยาก ช่วยชาวบ้านให้ได้รับความเป็นธรรม อีกเหตุการณ์หนึ่งคือไปเที่ยวที่เชียงใหม่เห็นงานตกแต่งภายในที่ทำจากไม้ไผ่ ตามโรงแรม ตามรีสอร์ท พอทราบถึงราคาที่เขารับทำกันราคาสูงมาก ทั้งๆที่ต้นทุนจริงๆนั้นแค่นิดเดียว”
นับจากปี พ.ศ.2546 เป็นต้นมาจนถึงทุกวันนี้ เขาจึงลุกขึ้นมาอย่างมุ่งมั่น เพื่อพัฒนาผลักดันงานไม้ไผ่ให้มีความแข็งแกร่ง สามารถขับเคลื่อนเศรษฐกิจของชาวชุมชน ไม่ว่าจะเป็นผู้ปลูกไม้ไผ่ ผู้ขนส่งไม้ไผ่ บรรดาช่างไม้ไผ่ในส่วนต่างๆที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมนี้ทั่วประเทศหลายร้อยหลายพันครอบครัวได้ประโยชน์ร่วมกัน
“ผมตัดสินใจบินไปที่ประเทศเยอรมันเพื่อศึกษาเรื่องงานไม้ไผ่อย่างจริงจัง โดยเฉพาะสูตรทางเคมีเพื่อนำมาเป็นน้ำยาแช่ทำให้ไม้ไผ่ให้มีคุณภาพ คงทน สวยงาม เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ไม่มีสารตกค้าง ไม่มีสารก่อมะเร็ง ใช้เวลาพัฒนาอย่างต่อเนื่องไม่น้อยกว่า 8 ปี ผสมสูตรน้ำยาให้เป็นสูตรเฉพาะจนกลายเป็นจุดแข็งเป็นที่ยอมรับ เราส่งออกไปยังตลาดยุโรปและอเมริกาได้ตามเงื่อนไขทุกประการ ผ่านการตรวจทดลองมาตรฐาน LAB จนลูกค้ามั่นใจ”
ไม่เพียงงานส่งออกไม้ไผ่และชิ้นส่วนเท่านั้น ทีมงานของคุณสมจิตร ยังมีส่วนในการออกแบบและลงมือก่อสร้างสิ่งปลูกสร้างจากงานไม้ไผ่มากมายทำมาแล้วแทบจะทั่วประเทศจากจุดเริ่มต้นทีมช่างเพียงไม่กี่คน อยู่ร่วมกันแบบพี่น้องครอบครัวเล็กๆจนขยายเป็นครอบครัวที่ใหญ่ขึ้นแต่ยังคงความอบอุ่นเกื้อกูลกัน
“ผมมีทีมช่างที่ร่วมงานกันมาตั้งแต่ต้น 3 คน เป็นช่างเฟอร์นิเจอร์ไม้จริงจากจังหวัดลำปาง เราชักชวนกันมา ทำงานไม้ไผ่ดูทั้งผมและทีมงานลงมือทำงานด้วยกันทุกขั้นตอนดูแลกันเหมือนพี่น้อง จากงานโครงสร้างเล็กๆขยายไซต์ใหญ่ขึ้น รับงานที่มีมูลค่าสูงขึ้นทั้งในประเทศและต่างประเทศก็ไปขอให้มีผู้จ้างงานเรามา โปรเจ็คต์ล่าสุดที่เรารับทำอยู่ตอนนี้ คือ “โครงการบลูทรีภูเก็ต” คาดว่าจะเป็นงานที่ใช้ไม้ไผ่เป็นแสนชิ้น มูลค่าโครงการหลักพันล้านบาท”
เสน่ห์แห่งไม้ไผ่มีแนวโน้มได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง เป็นงานดีไซน์ในสไตล์รักษ์โลกที่ลงตัว เนื่องจากไม้ไผ่เป็นวัสดุที่สามารถนำมาประยุคใช้งานได้ทุกส่วนของการก่อสร้าง เป็นได้ทั้งชิ้นส่วนประกอบ เป็นได้ทั้งโครงสร้างหลัก ไม้จริงทำได้ไม่ไผ่ก็ทำได้
นับว่าไม้ไผ่เป็นไม้เศรษฐกิจสารพัดประโยชน์อีกชนิดหนึ่งที่สามารถเป็นทางเลือกให้เกิดการขับเคลื่อนเศรษฐกิจชุมชนได้อย่างแข็งแกร่ง แต่ต้องยืนอยู่บนพื้นฐานขององค์ความรู้ศึกษาอย่างถ่องแท้รอบด้านจึงจะเกิดความยั่งยืนได้อย่างแท้จริง
อยากได้องค์ความรู้เพิ่มเติมถามพี่สมจิตร ได้นะครับพี่แกไม่หวงวิชา เพราะตั้งปณิธานไว้อย่างมั่นคงแล้วว่า
“เกิดมาในชาตินี้ต้องคืนทุนให้กับแผ่นดิน และไม่อยากให้เกิดการเอารัดเอาเปรียบเกิดขึ้นในวงการไม้ไผ่”
ขอบคุณภาพจาก FB : https://www.facebook.com/somjit.puntpeng.9
